فتنه ي قبر:
ايمان مى آوريم كه مرگ حق است، خداوند مى فرمايد: قُلْ يَتَوَفَّاكُم مَّلَكُ الْمَوْتِ الَّذِي وُكِّلَ بِكُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّكُمْ تُرْجَعُونَ [السجده:آية 11].
[بگو: فرشته مرگ كه بر شما گمارده شده است، جانتان را مى ستاند، آنگاه به نزد پروردگارتان بازگردانده مى شويد].
و اين امري قابل ديدن است كه هيچ كس نسبت به آن نادان نيست، و هيچ شك و ترديدي در آن نيست .
و ايمان مى آوريم به اين كه هر كس مُرد و يا كشته شد و يا به نحوي از بين رفت، آن به سبب تمام بودن عمر اوست، و هيچ از عمر او كاسته نشده، خداوند مى فرمايد: فَإِذَا جَاء أَجَلُهُمْ لاَ يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلاَ يَسْتَقْدِمُونَ [الأعراف:آية 34].
[و هنگامي كه زمان (محدود) آنان به سر رسيد، نه يك لحظه درنگ كنند، و نه پيشي گيرند].
و به فتنه قبر ايمان مى آوريم: آن هم سؤال و پرسش مرده بعد از دفن از: معبود و دين و پيامبر اوست، خداوند مؤمنان را به سخن حق ثابت مى گرداند، و مؤمن مى گويد: معبود من خداست، دين من اسلام است، و پيامبر من محمد (ص) مى باشد.
و ظالمين را در سخن گمراه مى كند، و كافر مى گويد: هاه هاه نمى دانم، و منافق و بدگمان و ملحد مى گويد: نمى دانم، شنيدم مردم چيزي مى گويند من هم همان را گفتم .
و ايمان مى آوريم به عذاب قبر و خوشي آن، اما عذاب قبر براي ظالمين از منافق و كافر مى باشد، خداوند مى فرمايد: وَلَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَالْمَلآئِكَةُ بَاسِطُواْ أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُواْ أَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنتُمْ عَنْ آيَاتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ [الأنعام:آية 93].
[و چون ببيني، آنگاه كه ستمكاران در سكرات مرگ اند و فرشتگان دستان خود را گشاده اند (ومى گويند): جان هايتان را بيرون آوريد (شگفت زده مى شوي) امروز به (سزاى ) آنچه به ناحق بر خداوند مى گفتيد و (به سزاي آن كه) از آياتش سركشي مى كرديد، به عذاب خوار كننده كيفر داده مى شويد].
و درباره آل فرعون مى فرمايد: النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا غُدُوّاً وَعَشِيّاً وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ [غافر:آية 46].
[آتش (دوزخ آنان را فروگرفت) كه به هنگام صبح و شام بر آن عرضه مى شوند، و روزي كه قيامت برپا شود، (گوييم
فرعونيان را به سخت ترين عذاب در آوريد].
و در صحيح مسلم از حديث زيد بن ثابت از رسول الله (ص) روايت مى شود كه فرمودند: (( فَلَوْلاَ أَنْ تَدَافَنُوا لَدَعَوْتُ اللهَ أَنْ يُسْمِعَكُمْ مِنْ عَذَابِ القَبْرِ الذِي أَسْمَعُ مِنْهُ، ثُمَّ أَقْبَلَ بِوَجْهِهِ فَقَالَ: تَعَوَّذُوا بِاللهِ مِنْ عَذَابِ النَّارِ، قَالُوا: نَعُوذُ بِاللهِ مِنْ عَذَابِ النَّارِ، فَقَالَ: تَعَوَّذُوا مِنْ عَذَابِ القَبْرِ، قَالُوا: نَعُوذُ بِاللهِ مِنْ عَذَابِ القَبْرِ)).
اگر دفن نمى شديد، دعا مى كردم خداوند عذاب قبر را به شما نشان دهد، سپس رو به ما كرد و فرمود: از عذاب قبر به خدا پناه ببريد، گفتند: از عذاب قبر به خدا پناه مى بريم، سپس آن را تكرار فرمود، و (ياران) هم آن را تكرار كردند .
و اما خوشي قبر بري مؤمنين صادق مى باشد، خداوند مى فرمايد: إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ أَلَّا تَخَافُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ [فصلت:آية 30].
[كساني كه گفتند: پروردگارمان خداست، آنگاه استوار ماندند، فرشتگان (با اين پيام) بر آنان فرو مى آيند كه: نترسيد و اندوهگين نباشيد، و به بهشتي كه وعده داده مى شديد خوش باشيد].
و هم چنين مى فرمايد: فَلَوْلَا إِذَا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ {83} وَأَنتُمْ حِينَئِذٍ تَنظُرُونَ {84} وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنكُمْ وَلَكِن لَّا تُبْصِرُونَ {85} فَلَوْلَا إِن كُنتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ {86} تَرْجِعُونَهَا إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ {87} فَأَمَّا إِن كَانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ {88} فَرَوْحٌ وَرَيْحَانٌ وَجَنَّةُ نَعِيمٍ {89} [الواقعه:آيات 83-89].
[پس هنگامي كه (جان ها) به حلقوم مى رسد . و شما آنگاه مى نگريد . و ما از شما به او (محتضر) نزديكتريم ولي درك نمى كنيد . پس اگر جزا نمى بينيد . چرا اگر راستگو هستيد آن (جان) را بر نمى گردانيد؟ پس اما اگر از نزديكان (درگاه الهى ) باشد . آسايش و ريحان و باغ پرناز و نعمت دارد].
و از براء بن عازب (رض) از رسول الله (ص) در باره مؤمني كه در قبر به دو فرشته جواب مى دهد چنين آمده: (( يُنَادِي مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ أَنْ صَدَقَ عَبْدِى فَأَفْرِشُوهُ مِنَ الجَنَّةِ وَأَلْبِسُوهُ مِنَ الجَنَّةِ وَافْتَحُوا لَهُ بَابًا إِلَي الجَنَّةِ، قَالَ: فَيَأْتِهِ مِنْ رُوْحِهَا وَطِيْبِهَا وَيَفْسَحُ لَهُ فِى قَبْرِهِ مَدَّ بَصَرِهِ)).
[أحمد وأبو داود].
پس ندايي از آسمان به صدا مى آيد كه: بنده من راست مى گويد، پس از بهشت براي او فرش كنيد، و از لباس هاي بهشت بر تن او كنيد، و دري از بهشت بر وي باز كنيد، رسولان فرمودند: پس از بهشت بوهاي زيبا و خوب به مشام او مى رسد، وقبرش وسعت پيدا مى كند كه طول آن آخرين نقطه اي است كه مرده آنرا مى تواند ببيند .
اخبار در عذاب و خوشي قبر براي كسي كه اهل آن باشد و سؤال دو فرشته به طور مدام و پي در پي از رسول الله (ص) ثابت شده است، پس معتقد بودن و ايمان آوردن به آن واجب است، اما در چگونگي آن سخن نمى گوييم چون عقل ما درك آن را ندارد، و مانند آن در دنيا نيست .
هم چنان كه صفت و شكل و كيفيت قبر از امور غيبي است كه حس به آن درك ندارد، و اگر حس به آن درك مى كرد، فايده ايمان به غيب از بين مى رفت، و حكمت آن نابود مى شد، و مردم دفن نمى شدند، چنان كه رسول الله (ص) مى فرمايد: (( فَلَوْلاَ أَنْ لاَ تَدَافَنُوا لَدَعَوْتُ اللهَ أَنْ يُسْمِعَكُمْ مِنْ عَذَابِ القَبْرِ مَا أَسْمَعُ)). [مسلم] .
اگر دفن نمى شديد دعا مى كردم خداوند از عذاب قبر چيزي به شما بفهمانند وبشنوانند.
و هنگامي كه اين حكمت در باره حيوانات منتفي و نابود شد اين عذاب را شنيدند و درك كردند.