حكم خوردن يا آشاميدن شخص روزه دار از روي فراموشي

بسم الله الرحمن الرحيم

س: انسان چه بسا در ايام ماه مبارك رمضان از روي فراموشي چيزي مي خورد و پس از خوردن به ياد مي آورد كه روزه است: آيا در اين صورت قضا بر او لازم است؟ با علم به اين كه پيامبر اكرم صلی الله علیه وسلم فرموده است: هر كس از روي فراموشي چيزي بخورد... و در جاي ديگر فرموده است: گناه خطا و اشتباه، فراموشي و اكراه از دوش امتم بر داشته شده است. با توجه به سخنان پيامبر صلی الله علیه وسلم آيا خوردن و آشاميدن از روي فراموشي روزه را مي شكند؟


ج: كسي كه از روي فراموشي در ايام ماه مبارك رمضان چيزي بخورد گناهي متوجه او نمي شود و بر او لازم است كه روزه اش را به اتمام برساند و طبق صحيح ترين فتوا قضا بر او لازم نيست. فتواي امام شافعي و امام احمد نيز همين است. دليل اين حكم حديثي است كه بخاري و مسلم از پيامبر اكرم صلی الله علیه وسلم روايت كرده اند:

«مَنْ نَسِيَ وهو صائم فأكَلَ أو شَرِبَ فَلْيُتِمَّ صومَهُ فإنما أَطْعَمَهَ الله وسَقَاه» ((مسند احمد2/395، 425، 489، 491، 493، 513، 514)، بخاري (1933، 6669)، و مسلم (1151)، الفاظ از مسلم است. ))

هر شخص روزه داري كه از روي فراموشي چيزي بخورد يا بياشامد روزه اي خود را تمام كند زيرا ( در حقيقت) الله به او طعام و شراب داده است.

«إذا أكل الصائمُ ناسياً أو شرب ناسياً فإنما هو رِزْقٌ ساقَهُ الله إليه، ولا قضاءَ عليه» ((سنن دارقطني (2/178، 179) ))

«اگر شخص روزه دار از روي فراموشي چيزي بخورد يا بياشامد ( در واقع) اين رزقي است كه الله تعالي به او عطا كرده است. و قضا بر او لازم نيست.»

فتاواي كميسيون دائمي مباحث علمي و افتا(10/269)